Historia pianistyki zaczyna się wraz z wynalezieniem fortepianu, czyli na początku XVIII wieku. Wcześniej istniały inne instrumenty klawiszowe, takie jak klawesyn i klawikord, które były popularne w epoce baroku. Jednak miały one istotne ograniczenia – nie pozwalały na kontrolowanie dynamiki dźwięku. Naciśnięcie klawisza generowało zawsze dźwięk o tej samej głośności, co mocno ograniczało wyraz artystyczny.

Przełomem okazał się wynalazek Bartolomea Cristoforiego, włoskiego konstruktora instrumentów, pracującego na dworze medycejskim we Florencji. Około 1700 roku skonstruował on pierwszy działający prototyp instrumentu nazwanego "gravicembalo col piano e forte", czyli klawesyn cichy i głośny – z czasem nazwany po prostu fortepianem. Fortepian pozwalał na grę zarówno cicho, jak i głośno – zależnie od siły, z jaką naciskało się klawisze. To była rewolucja w świecie muzyki klawiszowej.

Cristofori był nie tylko konstruktorem, ale także muzykiem. Sam testował swój instrument, udoskonalał go przez lata i demonstrował jego możliwości. Można więc śmiało uznać, że był pierwszym pianistą w dziejach, choć nie w dzisiejszym, koncertowym rozumieniu tego słowa. Nie zachowały się jednak żadne jego kompozycje ani zapisy wykonawcze.

Pierwszym znanym kompozytorem i wykonawcą, który używał nowego instrumentu i pisał dla niego muzykę, był Lodovico Giustini – włoski muzyk, który w 1732 roku opublikował zbiór 12 sonat przeznaczonych wyłącznie na fortepian. Był to pierwszy tego typu repertuar w historii, pokazujący potencjał dynamiczny i ekspresyjny nowego instrumentu.

Fortepian przez kilka dekad zdobywał popularność powoli – początkowo był kosztowny i trudny w produkcji. Dopiero pod koniec XVIII wieku zaczęli go szerzej wykorzystywać tacy kompozytorzy jak Carl Philipp Emanuel Bach, Wolfgang Amadeus Mozart czy Ludwig van Beethoven, którzy nie tylko pisali na fortepian, ale również sami koncertowali i rozwijali technikę gry. Szczególnie Beethoven przyczynił się do uznania fortepianu za instrument koncertowy i solowy, zdolny do głębokiego przekazu emocjonalnego.

Dzięki tym pionierom fortepian stał się najważniejszym instrumentem muzyki zachodniej przez kolejne wieki, a zawód pianisty zyskał status artysty i wirtuoza.

Podsumowując – za pierwszego pianistę świata można uznać Bartolomea Cristoforiego, który nie tylko skonstruował fortepian, ale też sam na nim grał i go prezentował. Natomiast pierwszym kompozytorem i profesjonalnym użytkownikiem fortepianu był Lodovico Giustini, którego dzieła zapoczątkowały nową erę w historii muzyki klawiszowej.